سوگ نامۀ زندگی، هنر، و مرگ ادوارد مانه نقاش پیشگام مکتب امپرسیونیست فرانسه در قرن نوزدهم ازدیدگاه روانکاوی زیبائی شناسی

نوشتار پیش رو به بررسی وتحلیل زندگی ادوارد مانه (1832 - 1883)، نقاش پیشگام فرانسوی از دیدگاه آسیب شناسی روانکاوی-زیبائی شناسی می پردازد. مانه درانتقال از مکتب رآلیسم به امپرسیونیسم - پدیده های زندگی نوین - در چرخش قرن هجدهم به نوزدهم میلادی، به پدیدآوری هنری می پردازد که در آن پیامی نمادین از درون داشته ها و درون انباشته ها و شیوۀ زندگی وی به چشم می خورد. این آزموده ها مجموعه ای از گره های درونی و پیامدهای گزندۀ زیربنای تربیت اشرافی مهارگسسیختۀ مانه می باشد که بیان تضادهای سهمگین درخیال و اندیشه، و نمود آن در شیوۀ زندگی فردی و کنش و واکنش های بیرونی وی متبلور است. تضاد دیدگاه و رفتارشورشی - هیجانی مانه در برابر بی عدالتی اجتماعی و پیوستن به گروه های هنری-روشنفکری در محکوم نمودن حکومت جابرانه و دهن کجی به سلطۀکلیسا برتمام زوایای وجود و سرنوشت مردم دوران خود، و درعین حال کمک به بیداری آن ها از بلندگوی زندگی اریستوکراسی وحل شدن خود درآن نوع زندگی، قابل تأمل است. وی با بهره گیری از بن مایۀ هنری در پنهان نمودن مکنونات خود در پشت آن، به هنجارشکنی و پرده دری دردنیای نقاشی و درهم شکستن حریم معیارهای اخلاقی و سنت جامعه، به یک نوگرائی (مدرنیسم) بی مرز و از هم گسسته درگسترۀ هنر و دیگر نمودهای زندگی آیندگان دست می یازد. در این مقاله فرایند رشد ادوارد از دوران کودکی با گره های کور در رابطۀ با پدر- مادر؛ فضای ذهنی -روانی- فیزیکی و تعامل میان فردی درخانوادۀ نابسامان؛ شکل گیری عقد ۀادیپ حل نشده (دررابطه با مادر) رفتار ویرانگر پدر در تخریب و فروپاشی دیواره های هویت و تمامیت شخصیت وی، ناپالودگی زبان گفتاری خانواده و پوشاندن خلاهای عاطفی زیرتوانمندی اجتماعی و غرورخانوادگی و بازتاب آن در همۀ دوران و در همۀ سایه روشن های زندگی وی و کاستی تمامیت وجودی و بحران هویت و احساس بی کفایتی و ناخود پنداری و افسرده خوئی و نشانه های شدید دیگر با گزندهای مرگبار جسمانی و آسیب های شدید روان-تنی و روان رنجوری های ترمیم نایافته که در نقاشی های وی سایه های پررنگی انداخته، بحث می گردد. نمود بارز نشانه های ناپذیرفتۀ تخریبی بیرون از چهار چوب معیارهای بهبود روانی و حرمت شرم و حریم اخلاق و پاک سرشتی هنر، در «المپیاد » و «آب تنی یا نهار در چمنزار » و بسیاری دیگر از کارهای مانه به روشنی مشهود است، و پرسشی به قداست خدشه دار شده هنر از این دست، با نشانه های بر آشفتگی ذهنی در حافظۀ تاریخ هنر برجا است. پرسش انگیزتر، بروز زنگار گرفتگی من برتر و وجدان هشیار، و تلاشی هویت در کنش ننگین سه سویۀ درهم آمیزی هم زمان آگوسته مانه (پدر، درمسند قضا!) - ادواردمانه (پسر، پاسدارآبرو و قداست هنربرین!) - سوزان لین هاف، آموزگار پیانو است! برنتابیدن و فشارگروه های اجتماعی ازشیوۀ نوین بیان احساس هنری و زندگی تعریف نشده دور از معیارهای اخلاق مانه موجب طرد شدن و درگیری ذهنی وی درطیفی از احساس خود- ناباوری نا ارزشمندی و انکارهویت خویشتن؛ و از سوی دیگر رویش آسیب خودشیفتگی ناشی از برخوردار یهای طبقۀ اجتماعی منجر به رشد توهم آمیز خود بزرگ پنداری جمعی خانوادگی مانه را می توان در نظریۀ «رویا پردازی های عصبی خانوادگی » فروید یافت. با این حال، در کنار ناهنجاری های شخصیتی و تضادهای بیشمار، ذهن نوآفرین و آثار ارزشمند و ماندگار ادوارد مانه، در جایگاه هنرمندی چیره دست در رآلیسم و پدر هنر امپرسیونیسم قابل ستودن می باشد. هنرمندی که درگیری های درونی با «خود » را تاب نیاورد و در بالاترین نقطۀ نافرجامی «خویشتن آزاری » به «آگاهی » رسید و درمیان نقاشی گلهای یاس سفید به پایان رسید.